وجوب پیروی از خلیفة الله المهدی

وجوب پیروی از خلیفة الله المهدی 

بسم الله الرحمن الرحيم

والحمد لله رب العالمین

و صلی الله علی محمد و آل محمد الأئمة و المهدیین و سلم تسلیماً کثیرا

مهدی (ع) در کتب اهل سنت بعنوان خلیفة الله یاد شده است که در بعضی روایات رسول الله (ص) ایشان را امام و در بعضی دیگر ایشان را خلیفة الله معرفی نمودند، و مسلماً اطاعت از خلیفة الله واجب است.

خلیفة الله در قرآن و وجوب اطاعت از ایشان

قبل از آغاز بحث لازم به ذکر یک روایت است که حق طلب را کفایت می کند، و آن این است که انکار امام مهدی (ع) کفر است، همانگونه که در روایاتی بسیاری از رسول الله (ص) آمده است و علمای اهل سنت نیز بدان صریحاً اشاره نموده اند که قبلاً آن اقوال را بیان ساختیم.

عن جابر بن عبد الله الأنصاري (رضي الله عنه) قال: قال رسول الله (صلّى الله عليه وآله): (من أنكر خروج المهدي فقد كفر بما أنزل على محمد ومن أنكر نزول عيسى فقد كفر ومن أنكر خروج الدجال فقد كفر).الحافظ القندوزي الحنفي – ينابيع المودة.

از رسول الله (ص) فرمود: (هر كس خروج مهدی را انكار كند در حقيقت بر شريعت پيغمبر كفر ورزيده است، و هر کس نزول عیسی و خروج دجال را منکر شود کفر ورزیده است).

در قرآن کریم اطاعت از خلیفة الله مقارن با اطاعت از الله شده است، به عبارتی دیگر هر کس از خلیفة الله پیروی کرد از الله پیروی کرده است و رستگار خواهد شد، و هر کس او را رد کرد _مانند ابلیس لعنه الله_ خوار و رسوا خواهد شد.

(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ…).

(اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد الله را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را اطاعت كنيد…).النساء:۵۹.

و اطاعت از رسول الله (ص) و یا هر خلیفه ی دیگر به منزله ی اطاعت از الله تبارک و تعالی می باشد، همانگونه که آیه ی زیر بیانگر تعیین خلیفه و امر الله به اطاعت از او می باشد، همچنین که فرستادن خلیفه تا روز قیامت امتداد دارد و اطاعت از او در هر زمان واجب است.

(وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ…).

(و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت من در زمين جانشينى خواهم گماشت…).البقرة:۳۰.

امر به اطاعت: (فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِينَ).

(پس وقتى آن را درست كردم و از روح خود در آن دميدم پيش او به سجده در اُفتيد).الحجر:۲۹.

و آنگاه که ابلیس او را نخوت گرفت و از قیاس استفاده نمود و خود را برتر دید و نسبت به آدم (ع) حسد ورزید، و سجود و یا اطاعت از خلیفة الله را رد کرد از رحمت الله رانده شد.

(قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلاَّ تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قَالَ أَنَاْ خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ * قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ).

(فرمود چون تو را به سجده امر كردم چه چيز تو را باز داشت از اينكه سجده كنى گفت من از او بهترم مرا از آتشى آفريدى و او را از گل آفريدى * فرمود از آن [مقام] فرو شو تو را نرسد كه در آن [جايگاه] تكبر نمايى پس بيرون شو كه تو از خوار شدگانى).الأعراف:۱۲.

و در قرآن کریم آیات بسیاری هستند که اشاره به تعیین و امر به اطاعت از خلیفة الله می کنند.

(يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ…).

(اى داوود ما تو را در زمين خليفه [و جانشين] گردانيديم…).ص:۲۶.

(وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ).

(و چون ابراهيم را پروردگارش با كلماتى بيازمود و وى آن همه را به انجام رسانيد [الله به او] فرمود من تو را پيشواى مردم قرار دادم [ابراهيم] پرسيد از دودمانم [چطور] فرمود پيمان من به بيدادگران نمى‏ رسد).البقرة:۱۲۴.

و همانگونه که در آیه ی فوق متوجه می شویم، به هر کس امامت یا خلافت داده نمی شود، و باید این شخص بر گزیده باشد، در غیر این صورت مستحق این مقام نخواهد بود.

امام مهدی (ع) امیر و امام مسلمانان

قَالَ النَّبِيَّ (ص):‏ لاَ تَزَالُ طَائِفَةٌ مِنْ أُمَّتِي يُقَاتِلُونَ عَلَى الْحَقِّ ظَاهِرِينَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ، قَالَ: فَيَنْزِلُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ (ع) فَيَقُولُ أَمِيرُهُمْ تَعَالَ صَلِّ لَنَا، فَيَقُولُ: لاَ، إِنَّ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ أُمَرَاءُ، تَكْرِمَةَ اللَّهِ هَذِهِ الأُمَّةَ).صحیح مسلم – كِتَاب الْإِيمَانِ – بَاب نُزُولِ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ حَاكِمًا بِشَرِيعَةِ نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ (ص) – ح ۴۱۲.  مسند أحمد – بَاقِي مُسْنَدِ الْمُكْثِرِينَ – مُسْنَدُ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ – ح ۱۴۱۹۳.  مسند أحمد – بَاقِي مُسْنَدِ الْمُكْثِرِينَ – مُسْنَدُ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ – ح ۱۴۵۹۵. السلسلة الصحيحة للألباني ح ۲۲۳۶. قال الألباني: صحيح. المنار المنيف ص ۱۴۷.

رسول الله (ص) فرمود: (حتماً گروهی از امتم بر حق و برای حق قیام می کنند و پیروز می شوند تا روز قیامت. ایشان (ص) فرمود: عیسی بن مریم (ع) نازل می شود. امیرشان می گوید: بیا و برای ما نماز بخوان. او [یعنی عیسی (ع)] می گوید: نه، همانا الله شما را امیر بر دیگران قرار داده است. این کرامتی است که الله به این امت داده است).

أخرج أبو نعيم (في كتاب المهدي) عن أبي سعيد قال: قال رسول الله (ص): (منّا الذي يصلي عيسى بن مريم خلفه).العرف الوردي في أخبار المهدي للسيوطي ص ۸۱ ح ۶۴  الجامع الصغير للسيوطي ج ۲ ص ۵۴۶ ح ۸۲۶۲  کنز العمال ج ۱۴ ص ۲۶۶ ح ۳۸۶۷۳  البرهان في علامات مهدي آخر الزمان ص ۸۵ ب ۹  السلسلة الصحيحة للألبانی ح ۲۲۹۳. قال الألباني: صحيح.

ابو نعیم (در کتاب المهدی) از ابی سعید گوید: رسول الله (ص) فرمود: (کسی که عیسی بن مریم پشت سرش نماز می خواند از ماست).

آلبانی درباره ی این حدیث می گوید:

صحيح فقد جاء مفرقا في أحاديث. انظر الكتاب وفيه قد تواترت الأخبار واستفاضت بكثرة رواتها عن المصطفى صلى الله عليه وسلم بمجيء المهدي وأنه من أهل بيته… وأنه يؤم هذه الأمة وعيسى يصلي خلفه).

(صحیح است. و بدرستی که احادیث گوناگونی در این موضوع آمده است و در کتب، اخبار متواتر نقل شده است از محمد مصطفی (ص)، درباره ی آمدن مهدی و این که او از اهل بیتش است و او امامت این امت را بر عهده خواهد داشت و عیسی پشت سر او نماز می خواند).

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): (كَيْفَ أَنْتُمْ إِذَا نَزَلَ ابْنُ مَرْيَمَ فِيكُمْ وَإِمَامُكُمْ مِنْكُمْ).صحيح البخاري – كِتَاب أَحَادِيثِ الْأَنْبِيَاءِ – بَاب نُزُولِ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ عَلَيْهِمَا السَّلَام – ح ۳۴۸۸. صحیح مسلم – كِتَاب الْإِيمَانِ – بَاب نُزُولِ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ حَاكِمًا بِشَرِيعَةِ نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ (ص) – ح ۴۰۹. مسند أحمد – بَاقِي مُسْنَدِ الْمُكْثِرِينَ – مُسْنَدُ أَبِي هُرَيْرَةَ – ح ۷۳۵۵. مسند أحمد – بَاقِي مُسْنَدِ الْمُكْثِرِينَ – مُسْنَدُ أَبِي هُرَيْرَةَ – ح ۸۰۷۷.

رسول الله (ص) فرمود: (چه حالی خواهید داشت اگر پسر مریم در شما نزول کند و امامتان از شما باشد).

حدثنا ‏ ‏علي بن محمد ‏ ‏حدثنا ‏ ‏عبد الرحمن المحاربي ‏ ‏عن ‏ ‏إسمعيل بن رافع أبي رافع ‏ ‏عن ‏ ‏أبي زرعة السيباني يحيى بن أبي عمرو ‏ ‏عن ‏ ‏عمرو بن عبد الله ‏ ‏عن ‏ ‏أبي أمامة الباهلي ‏ ‏قال: (… ‏فقالت ‏ ‏أم شريك بنت أبي العكر ‏ ‏يا رسول الله فأين ‏ ‏العرب ‏ ‏يومئذ؟ قال: هم يومئذ قليل وجلهم ‏ ‏ببيت المقدس ‏ ‏وإمامهم رجل صالح فبينما إمامهم قد تقدم ‏ ‏يصلي بهم الصبح إذ نزل عليهم ‏ ‏عيسى إبن مريم ‏ ‏الصبح فرجع ذلك الإمام ينكص يمشي ‏ ‏القهقرى ‏ ‏ليتقدم ‏ ‏عيسى ‏ ‏يصلي بالناس فيضع ‏ ‏عيسى ‏ ‏يده بين كتفيه ثم يقول له تقدم فصل فإنها لك أقيمت ‏ ‏فيصلي بهم إمامهم).إبن ماجه  – الفتن – فتنة الدجال وخروج عيسى (ع) – رقم الحديث: ۴۰۶۷.

از ابی امامه باهلی گوید: (… پس ام شریک دختر ابی العکر به رسول الله (ص) عرض نمود که عرب در آن روز کجا خواهند بود؟ فرمود: آنها در آن روز اندک هستند و بیشترشان در بیت المقدس و امام آنها مرد صالحی است، وقتی امام جلو می رود تا نماز را اقامه کند، عيسی از آسمان نازل می شود، آن امام به درون صف بر می گردد تا عيسی امامت مسلمين را بر عهده بگيرد، عيسی دستش را بر دوش امام می گذارد و می گويد: چون برای تو اقامت شده بايد جلو بروی، امام جلو می رود و برای مردم نماز را برپا می دارد).

عند أحمد من حديث جابر في قصة الدجال ونزول عيسى‏: (وإذا هم بعيسى، فيقال تقدم يا روح الله، فيقول ليتقدم إمامكم فليصل بكم).إبن حجر – فتح الباري – الجزء: (۶) – رقم الصفحة: ۳۵۸.

در نزد احمد، از حدیث جابر در مورد دجال و نزول عیسی (ع) گوید: (و در این حال عیسی فرود می آید، پس به ایشان گفته می شود نماز را اقامه کن ای روح الله، ایشان (ع) می گوید: امام شما جلو رود و نماز را برپا دارد).

و روایات بسیار دیگری در این باب هستند که به ده ها روایت می رسند، که جهت اختصار فقط به چند روایت بسنده کردیم. این مسئله قابل توجه است که امام مهدی (ع) نه فقط بر مسلمانان بلکه حتی بر عیسی روح الله (ص) حجت است، بنابراین نتیجه تا همین جا بسیار روشن می شود که ایشان نیز مقام والایی دارند و بر همه ی خلق حجت است زیرا که او حجة الله بر روی زمین است که اطاعتش واجب می باشد.

در روایات بسیار دیگری نیز شاهد این هستیم که به عبارت صریح از امام مهدی (ع) به عنوان خلیفة الله نام برده می شود، و در آغاز بحث بر اساس آیات قرآنی اشاره داشتیم که خلیفة الله در هر زمان و هر مکان اطاعتش واجب است، و سر پیچی از او به مثابه ی سرپیچی از الله است.

امام مهدی (ع) خلیفة الله

در مباحث سابقی که داشتیم، مبحث بشارت به امام مهدی (ع) بر اساس قرآن و رسول الله (ص) را تقدیم کردیم که در آیات بسیاری به خلافت امام مهدی (ع) و اصحابش نیز اشاره شد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): (يَقْتَتِلُ عِنْدَ كَنْزِكُمْ ثَلَاثَةٌ كُلُّهُمْ ابْنُ خَلِيفَةٍ ثُمَّ لَا يَصِيرُ إِلَى وَاحِدٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَطْلُعُ الرَّايَاتُ السُّودُ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ فَيَقْتُلُونَكُمْ قَتْلًا لَمْ يُقْتَلْهُ قَوْمٌ ثُمَّ ذَكَرَ شَيْئًا فَقَالَ: فَإِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَبَايِعُوهُ وَلَوْ حَبْوًا عَلَى الثَّلْجِ فَإِنَّهُ خَلِيفَةُ اللَّهِ الْمَهْدِيُّ).سنن ابن ماجه – كِتَاب الْفِتَنِ – بَابُ خُرُوجِ الْمَهْدِيِّ – ح ۴۲۲۲. البحر الزخار مسند البزار ج ۱۰ ص ۱۰۰ – مسند ثوبان ح ۴۱۶۳. قال البزار: صحیح.  المستدرک للحاکم – كِتَابُ الْفِتَنِ وَالْمَلَاحِمِ – بَابُ لَا تَكُونُ الْمَلَاحِمُ إِلَّا عَلَى يَدَيْ رَجُلٍ مِنْ آلِ هِرَقْلَ – ح ۸۴۸۰. قال الحاکم: هَذَا حَدِيثٌ صَحِيحٌ عَلَى شَرْطِ الشَّيْخَيْنِ. المستدرك بتعليق الذهبي – ح ۸۴۳۲. قال الذهبي: على شرط البخاري ومسلم. التذكرة للقرطبي ص ۶۱۴ – باب منه آخر في المهدي و ذکر من يوطئ له ملکه. قال القرطبي: صحیح.

رسول الله (ص) فرمود: (سه نفر در کنار گنجینه ی شما کشته می‌ شوند که همگی فرزند خلیفه هستند، اما خلافت به هیچ کدام از آنها نمی‌ رسد. سپس پرچم های سیاه از سمت مشرق در می‌ آیند و با آنها جنگ سختی در می‌ افتد. در آن هنگام چیزی را متذکر شد و فرمود: پس اگر او را دیدید با او بیعت کنید حتی اگر مجبور باشید بر روی برفها خیزش کنید، زیرا او خلیفة الله مهدی می‌ باشد).

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): (إِذَا رَأَيْتُمْ الرَّايَاتِ السُّودَ قَدْ جَاءَتْ مِنْ خُرَاسَانَ فَأْتُوهَا فَإِنَّ فِيهَا خَلِيفَةَ اللَّهِ الْمَهْدِيَّ).مسند أحمد – مُسْنَدُ الْأَنْصَارِ – وَمِنْ حَدِيثِ ثَوْبَانَ – ح ۲۱۳۵۳. المستدرک للحاکم – كِتَابُ الْفِتَنِ وَالْمَلَاحِمِ – بَابُ إِذَا رَأَيْتُمُ الرَّايَاتِ السُّودَ فَأْتُوهَا وَلَوْ حَبْوًا – ح ۸۵۷۸. قال الحاکم: هَذَا حَدِيثٌ صَحِيحٌ عَلَى شَرْطِ الشَّيْخَيْنِ. الجامع الصغير للسيوطي ح ۶۴۸. قال السيوطي: صحیح.

رسول الله (ص) فرمود: (اگر دیدید که پرچم های سیاه از سمت خراسان می‌ آیند خود را به آنها برسانید، زیرا خلیفة الله مهدی در آنها است).

و الحمد لله وحده وحده وحده